غار نمک ویلیچکا در لهستان واقع شده است و با نام کلیسای زیرزمینی نمک هم شناخته می‌شود.
این معدن نمک، یک مجموعه عظیم زیرزمینی است که شامل اتاق‌ها، راهروها و مجسمه‌هایی می‌شود که در گوشه و کنار و روی دیوارهای معدن ساخته شده‌اند. این معدن متعلق به قرن سیزدهم میلادی است در این زمان کار حفاری آرام‌آرام از سطح زمین آغاز شده و در نهایت با گسترش تونل‌ها به عمق ۳۰۴ متر زیر زمین پایان‌یافت. معدنچیان در دوران ساخت این شهر زیرزمینی، کریستال‌های نمکی پیدا کردند که هنرمندان از آن‌ها لوسترها و آویزهای روشنایی بزرگی برای معدن ساخته‌اند و این معدن نمک را به یک اثر هنری باستانی تبدیل کرده‌اند که تا امروز هم باقی‌مانده است.
غار سنگ نمک «ویلیچکا» ی لهستان از دوره رنسانس موردتوجه افراد مختلفی به خصوص بیماران قرار گرفته است.
استفاده از اتاق‌های سنگ نمک می‌تواند بسیاری از مشکلات و بیماری‌های تنفسی و آلرژی‌ها را از بین ببرد. در اقامتگاه غار نمک ویلیچکا بیماران در کنار استفاده از خواص بی‌شمار نمک با موسیقی دل‌نشین و نورپردازی‌های چشم‌اندازی مورد استقبال قرار می‌گیرند که می‌تواند علاوه بر مزایای سلامتی بر جسم آن‌ها روح و روانشان را نیز متحول کند.
ویلیچکا دارای سه مرحله یا طبقه درمانی است و در عمق ۱۳۵ متری سطح زمین قرار گرفته است. بیماران با استفاده از آسانسورهای معدن به پائین هدایت می‌شوند و می‌توانند مسیری را در طول اقامتگاه پیاده‌روی کنند. به هر یک از بازدیدی کنندگان غار نمک یک کلاه ایمنی داده می‌شود و از هر پنج نفر یک نفر به کلاه‌های چراغ‌دار معدن مجهز می‌شود.
در ویلیچکا همه‌چیز شکل طبیعی خود را حفظ کرده است و بیماران به‌هیچ‌عنوان حال و هوای بیمارستانی نخواهند داشت، در واقع حضور در این اقامتگاه نمک یک گردش علمی به درون زمین است!
میهمانان می‌توانند پیش از حضور در این غار، برای خود تختی از پیش رزرو کنند و در زمان حضور خود از امکانات مختلفی مانند کلینیک‌های حفظ و درمان پوست نیز بهره ببرند.
دمای این اقامتگاه معمولاً بین ۱۳ تا ۱۴٫۵ درجه حفظ می‌شود و پیشنهاد می‌شود افرادی که نسبت به این دما احساس سرما می‌کنند لباس‌ها گرم به همراه داشته باشند. همچنین رطوبت هوا در این غار بین ۶۰ تا ۷۵ درصد است.
فضای ویلیچکا با فضای سطح زمین تفاوت‌های زیادی دارد. مهمترین و درمانی‌ترین خواص نمک در این غار حضور پررنگی دارند و هوای آن با سدیم کلرید اشتباه شده است. راهروها و فضای اقامتگاه نیز به طور خارق‌العاده‌ای از نظر میکروبیولوژی و گردوخاک تمیز است. درو جو اقامتگاه در هر مترمکعب ۲۴ میلی‌گرم سدیم کلرید وجود دارد و مقادیری نیز منگنز، منیزیم و کلسیم در هوا وجود دارد.
فعالیت‌ها و حضور در ویلیچکا برای افرادی که از در سطوح مختلف از بیماری‌های زیر رنج می‌برند، توصیه شده است:
- برونشیت
- بیماری‌های ریوی مزمن
- سینوزیت
- ذات‌الریه
- انواع آلرژی‌ها
غارهای نمک به عنوان یکی از اقامتگاه‌های جذاب و تفریحی برای بیماران مختلف یکی از جاذبه‌های گردشگری در نقاط مختلف دنیا است. اقامتگاه ویلیچکا در شهر تاریخی کراکوف و در جنوب لهستان قرار دارد. کراکوف پس از ورشو دومین شهر بزرگ در لهستان است و یکی از مهمترین شهرهای فرهنگی اروپای مرکزی به‌شمار می‌آید. کراکوف را یکی از زیباترین شهرهای اروپا دانسته‌اند و به آن لقب «فلورانس لهستان» نیز داده شده است. در جریان جنگ جهانی دوم بسیاری از شهرهای لهستان آسیب‌های فراوانی دیدند اما کراکوف از ویرانی در این جنگ در امان ماند. همه این‌ها نشان از قابلیت‌های بسیار زیاد توریسم سلامتویلیچکا دارد.
این معدن سالانه در حدود ۱٫۲ میلیون نفر بازدیدکننده را به خود اختصاص می‌دهد.
غارهای سنگ نمک در اوکراین
در دوران حکومت جماهیر شوروی غارهای نمک محل نگهداری مجرمان سیاسی و تبهکاران بود. اما امروز، تونل‌های درخشان در زیر شهر سولوتینو در اوکراین غربی تغییر کاربری داده شده‌اند و اکنون بهشت افراد مبتلا به آسم و دیگر بیماری‌های تنفسی است.
پزشکان در بیمارستان بیماری‌های آلرژیکِ سولوتینو حضور در این غارها را که ۳۰۰ متر زیر زمین قرار دارند را برای بیماران خود تجویز می‌کنند. گفته می‌شود این محیط‌های ویژه باعث تسکین سرفه‌های شدید و دردهای ریه می‌شوند. این بیمارستان که در نزدیکی مرزهای رومانی قرار دارد، ۳۰ سال پیش به عنوان یک درمانگاه کوچک شروع به کار کرد اما در حال حاضر یک مجموعه لوکس به حساب می‌آید که می‌تواند سالانه از ۶۰۰۰ نفر پذیرایی کند.
استقبال مردم به خصوص از کشورهای غربی از این بیمارستان روزبه‌روز در حال افزایش است. در این کشورها به علت گسترش شهرها و زندگی شهری و همین‌طور تغییرات رژیم غذایی بیماری‌های مرتبط با آسم افزایش یافته است.
یارسولا چانکا پزشک ارشد این بیمارستان می‌گوید: «اخیراً شاهد بیمارهایی از آلمان، آمریکا و لهستان بودیم. همچنین به طور ویژه به دنبال ارتباط با بیماران بریتانیایی هستیم چرا که تعداد مبتلایان به آسم در این کشور بسیار بالاست.»
در حالی که کارشناسان غربی هنوز در مورد تأثیر این غارهای نمک تردید دارند، مدیران بیمارستان سولوتینو ادعا می‌کنند یک دوره اقامت در این غارها می‌تواند با تأثیری ۹۰ درصدی تا سه سال علائم بیماری را حذف کند. مسئولان این بیمارستان به این روش درمانی خود غاردرمانی می‌گویند، آن‌ها با استفاده از نمک موجود در فضاهای این غار خلط موجود در ریه را برطرف و میکروارگانیسم‌هایی که باعث ایجاد عفونت می‌شوند را نابود می‌کنند.
در دهه ۱۹۵۰ میلادی و در لهستان پزشکان متوجه شدند کارگران معادن نمک به طرز قابل‌توجهی کمتر به بیماری‌های تنفسی و ریوی مبتلا می‌شوند، به همین دلیل غاردرمانی در میان معادن نمک را آغاز کردند، در واقع این اولین باری در جهان بود که از معادن و غارها در جهت درمان بیماری‌ها استفاده می‌شد. در حال حاضر این نوع درمان در شرق و مرکز اروپا رایج اما در سایر نقاط همچنان گمنام است.
امکانات زیرزمینی در بخش نهم بیمارستان سولوتینو در سراسر جهان منحصربه‌فرد است، تونل‌های این بخش در میان کاربری‌های مشابه عمیق‌ترین محسوب می‌شوند. بیماران، که یک‌سوم آن‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند.، به طور میانگین ۲۴ روز از امکانات بیمارستان استفاده می‌کنند که از این میزان ۱۸ تا ۲۰ بعدازظهر یا طول شب را در بخش نهم سپری می‌کنند.
دمای درون غارها در تمام طول سال همواره ۲۲ در جه سانتی‌گراد است. ظرفیت زیرزمین این مکان به طور هم‌زمان ۲۰۰ نفر است و این افراد می‌توانند درون آلاچیق‌های تعبیه شده با یکدیگر گفتگو کنند، کتاب بخوانند یا بخوابند. دوره درمان برای بیماران به طور آزاد، روزانه ۱۳ پوند است.
در حالی که محققان غرب اروپا هنوز درباره تأثیر چنین مکان‌هایی سؤالات فراوانی را مطرح می‌کنند مردم همین کشورها برای استفاده از امکانات غار نمک و سنگ نمک به این کشورها سفر می‌کنند، و این روند روزبه‌روز در حال افزایش است.
